Mẹ thương yêu,
Con thường nghĩ về mẹ nhưng trước đây con
chưa viết được gì cho mẹ. Con muốn kể cho mẹ nghe rất nhiều điều, tất cả những
gì đã xảy ra với con, về cuộc đời mà con đang sống, dù đôi khi con có cảm giác
là mẹ đã biết tất cả rồi. Mẹ luôn có một thứ giác quan thứ sáu, một thứ trực
giác bén nhạy để linh cảm về những điều sắp sửa xảy ra. Chỉ tiếc là những linh
cảm ấy không giúp mẹ tránh khỏi những khổ đau. Và trong đời, mẹ đã đau khổ biết
bao!
Ngay từ lúc còn bé, một cơn sưng màng não đột
phát trong vài giờ đã cướp đi người em gái, và sau đó, vì quá đau đớn bà ngoại
cũng ra đi.
Kể từ ngày đó mẹ luôn luôn mang theo cái bóp
đầm trong đó có hai bức hình đen trắng.
Từ nhiều năm nay trong chiếc ví của con cũng
có bức hình trắng đen của mẹ: khuôn mặt mẹ thật đẹp nằm giữa những lọn tóc gợn
sóng, hai mắt to màu đen và nụ cười chớm nở trên môi. Lúc đó mẹ chỉ vừa 19 tuổi,
trước khi lập gia đình với người yêu và cũng là mối tình đầu và duy nhất của
mình. Suốt một đời mẹ chỉ muốn tận tình chăm sóc chồng, thế mà sau ngày cưới chẳng
bao lâu, người chồng đã bắt đầu làm khổ mẹ. Niềm an ủi duy nhất của mẹ chính là
những đứa con : anh trai và con, đứa con gái mà mẹ muốn giữ, chống lại ước muốn
của chồng. Tám năm sau lần sinh nở đầu tiên, chính mẹ đã quyết liệt chống đối để
con có thể tiếp tục lớn lên trong bụng mẹ. Thật là khó khăn vì ba muốn mẹ phải
phá thai để khỏi bị ràng buộc, nhưng mẹ nhất định không. Mẹ muốn giữ con, và biết
chắc là sẽ sinh con gái. Mẹ đã nhiều lần kể lại cho con nghe là ba đã giận dữ
như thế nào: Nếu phải có con, ba chỉ muốn tất cả đều phải là trai !
Thế nhưng, rất nhiều năm về sau, chính ba đã
lớn tiếng tuyên bố là người duy nhất mà ba có thể trông cậy và tin tưởng là
con, đứa con gái của ba mà trước đây ông muốn bỏ đi !
Thỉnh thoảng con cũng có nghĩ về ba, nhưng
trong những giấc mơ, con chỉ mơ thấy mẹ.
Trong những giấc mơ ấy con luôn luôn mơ thấy
ngôi nhà mình từng sống. Dường như có lần con từ trường đại học trở về và thấy
mẹ đang ngồi cạnh cửa sổ, đôi mắt kính xệ xuống sống mũi, cuí đầu cặm cụi khâu
lại ống quần hay kết lại viền khăn trải bàn bị đứt chỉ. Những lần khác con nhìn
thấy mẹ đang làm nước sốt cho món mì đút lò. Bao nhiêu lần con đã phụ mẹ để nấu
những món mà gia đình thích, thường là ngày chủ nhật vì những ngày khác ba đi
làm còn mẹ cũng đi dạy nên có ít thời gian. Nhắc lại, con như nghe trên đầu lưỡi
của mình mùi vị thơm ngon của thứ nước sốt rất đặc biệt đó.
Trong các giấc mơ khác con cũng nhìn thấy mẹ,
mà là những lúc thật buồn, thật đau khổ, rồi con thức giấc như vừa tỉnh một cơn
ác mộng và lòng sầu đau khôn tả. Phải cần vài giây sau con mới định thần được rồi
lòng chợt thấy vui vì con được ở gần bên mẹ. Dù chỉ trong một giấc mơ.
Mẹ ơi, trong những ngày cuối, chao ôi, con thấy
mẹ dịu ngọt và mỏng mảnh làm sao! Con biết không phải mẹ khóc vì mình sẽ lìa bỏ
cõi đời mà khóc cho những đứa con mà mẹ phải rời xa. Đó không phải là ý muốn của
mẹ, mà là do cái khối u tàn nhẫn đang lớn dần bên trong và từng ngày cướp đi sức
sống.
Sau khi mẹ mất, con luôn giữ những tấm hình của
mẹ, lần này là hình màu, trong ảnh mẹ tươi cười và hình như không có nhiều lo
âu. Có lẽ chỉ có một chút màu đen nơi vành mắt là dấu vết của nỗi buồn vì cô độc.
Mẹ quá cô độc, nhưng có lẽ tất cả mấy mẹ con mình đều cô độc. Cho đến tận bây
giờ con vẫn còn nhớ cái cảm giác bị ruồng bỏ, bị bỏ rơi. Suốt buổi tối cả nhà
ngồi quây quần quanh chiếc bàn cơm đã dọn sẵn, im lặng đợi chờ. Nhưng ba con đã
không về trong đêm đó. Và sau đó thì không bao giờ về nữa.
Con không bao giờ muốn nghĩ về những ngày
tháng ấy. Ngược lại, con muốn nghĩ rằng giờ này mẹ đang bình an, không còn đau
đớn và cuối cùng thanh thản ở một cõi giới khác.
Bây giờ thì con xin báo cho mẹ biết là trong
những ngày tới, mẹ sẽ có một cuộc gặp gỡ quan trọng. Đến gặp mẹ là một người
đàn bà mà mẹ đã từng gặp rất nhiều năm trước: mẹ của chồng con. Con tin chắc rằng
hai người sẽ trở thành bạn, sẽ kể cho nhau nghe rất nhiều chuyện, về những cuộc
đời ở mãi tận phía bên kia trái đất. Bà ta hay cười và thích nói đùa. Đây là điều
mà con đang tưởng tượng: hai người ngồi bên nhau như thể là hai người bạn lâu
năm, vui đùa, cười nói. Mẹ chồng của con sẽ nói về Việt Nam, sẽ giải thích về lễ
Vu Lan, một ngày lễ Phật Giáo rất đặc biệt dành cho các bà mẹ vì họ giữ một vai
trò quan trọng trong gia đình cũng như ngoài xã hội.
Ngày lễ đó cũng là một cơ hội để các con có
thể nói lên tình yêu thương và báo đáp lòng hiếu thảo với mẹ, người đã chịu đựng
biết bao đau đớn để sinh con, nuôi dưỡng và dạy dỗ chúng nên người. Bao nhiêu
khó khăn thường nhật mà người mẹ phải vượt qua, kiên nhẫn, hy sinh và xem nhẹ
những đớn đau hiện tại để nuôi hy vọng về một tương lai tốt đẹp.
Mẹ biết không? Sau khi mẹ mất, hằng năm vào lễ
Vu Lan con thường đi đến chùa để thắp nhang và cầu nguyện. Lần nào trước cửa
thiền con cũng được chào đón bởi các em học sinh, để gây quỹ giúp chùa hay để
làm từ thiện, họ gắn lên áo quan khách những chiếc bông hồng làm bằng vải hay bằng
giấy lụa: Bông hồng màu đỏ tượng trưng cho những ai còn mẹ và màu trắng cho những
ai có mẹ đã qua đời. Nhờ màu của những hoa hồng trên áo nên mọi người dễ dàng
nhận biết ai là kẻ may mắn còn mẹ để chúc mừng, ai là người không còn mẹ để
chia buồn với họ.
Ngày hôm đó con có bỏ một ít tiền vào chiếc hộp
giấy mà các em mang theo và yêu cầu họ gắn lên áo mình một bông hồng màu trắng
và một bông hồng màu đỏ. Cô bé học trò, đã ngạc nhiên khi nhìn thấy một người
ngoại quốc đi chùa, nói chút ít tiếng việt, và lại có yêu cầu khác thường nên
hơi bối rối. Con vội giải thích với cô ta rằng chiếc hoa hồng màu trắng là cho
mẹ ruột của cô, còn hoa hồng màu đỏ là dành cho mẹ của chồng, mà con xem là bà
mẹ thứ hai. Ý nghĩ này đến với con thật tự nhiên, vì bà mẹ chồng gầy gò nhưng
tính cách rất mạnh mẽ kia luôn quan tâm đến con; Còn đứa con dâu ngoại quốc, có
dáng vẻ bên ngoài có lẽ rất khác với những gì bà chờ đợi, nhưng luôn dành cho
bà một tình thương và lòng kính mến như chính là con gái. Kính mến và yêu
thương thật sự, đến nỗi con thường tránh chữ mẹ chồng (vì những ý nghĩa mà
thông thường người ta hay đem ra chế diễu); Có khi con xem gọi thế là một sự
xúc phạm. Mẹ. Là mẹ, thế thôi.
Con không thể nào quên được là sau ngày mẹ mất,
người mẹ thứ hai của con đã đem hình của mẹ đặt lên bàn thờ của gia đình và in
ra nhiều tấm để gởi đến rất nhiều chùa để cầu nguyện. Đối với con, đó là một cử
chỉ thân thương có nhiều ý nghĩa mà không lời lẽ nào nói lên được. Mẹ biết
không, cho đến hôm nay trong các chùa từ Sài Gòn đến tận miền quê xa như Tây
Sơn, Bình Định, mỗi lần tụng kinh các sư thầy đều có cầu nguyện cho mẹ.
xxx
Bây giờ thì mẹ và mẹ của chồng con đang ở bên nhau và ý nghĩ là cả hai đều bình
yên đã cho con rất nhiều an ủi. Con sẽ luôn nghĩ đến hai người mẹ và mùa Vu Lan
này, giữa các nghi thức cúng kiến, con muốn được đốt một chiếc điện thoại di động
bằng giấy theo truyền thống của người Việt Nam để có thể nghe được giọng nói
thân thương của mẹ.
Và bắt đầu từ nay, các em bé sẽ gắn lên trên
ngực áo của con hai bông hồng trắng.
Con ôm hôn mẹ, thật mạnh.
Con gái của mẹ
Sài gòn 4-2015
(Nguyên tác : lettera alla madre)
Elena Pucillo Truong
Bản dịch của Trương Văn Dân
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét