(Cho bạn bè bị động
viên 1972)
Trường Sơn, hề, chiều ta
ngồi hát
Vỡ hư không, hề, khúc cuồng
ca
Em một phương, hề, dòng
lệ nhạt
Ta một trời, hề, cõi xót
xa
Ở đây, môi mắt ôi buồn lắm
Hôn bờ đá dựng, trông
truông xa
Ngày tháng không mong
sao cứ đến
Hai kẻ tâm tình: rừng và
ta
Ở đây, râu tóc đua nhau
mọc
Bên đời danh phận sớm
long đong
Khanh tướng, hề, như mùa
trái rụng
Một lần ngon, một lần rớt
xuống dòng
Ở đây, mây trắng quanh đầu
núi
Thôi đành, huyễn mộng bạc
tình em
Trăng một nơi, hề, chưa
gần gũi
Soi một đời lu xuống trần
gian
Lâu riết dần quen đi rừng
rú
Chẳng cần gương đối bóng
cùng ta
Chẳng cần ngày tháng soi
tuổi tác
Để thấy nét sầu trên nếp
da
Lắm lúc muốn ôm lưng gái
núi
Để thấy đời ta bớt cô
đơn
Lắm lúc muốn trần truồng
hoang dại
Để gần gũi với cỏ cây
hơn
Cho ta chung cuộc với cổ
nhân
Chơi ván cờ trên ghềnh
đá nhọn
Trông ta- con tốt què
qua sông
Chiều trong mắt theo về
cố xứ
Hề, ta xin gửi chút
sương sa
Tiếng nước gọi hồn con
thác cũ
Ẩn nỗi sầu đau, nỗi nhớ
nhà
Đứng thẳng vói tay cao
hơn núi
Mới hay trời quá đỗi cao
xa
Hỏi rừng, nay đã bao
nhiêu tuổi
Trải mấy thu đông rừng sẽ
già?
Trường Sơn, Trường Sơn
sâu gió hú
Thú rừng gầm giọng động
một phương
Nghe thú : lạc đàn buồn
bã lắm
Nghe ta : mù biệt một
quê hương
Lót lá rừng chờ sương xuống
mỏng
Quên về thăm bè bạn chiếu
chăn
Rừng lạnh, trái tim ta
sưởi nóng
Ấm tình phố cũ những mùa
trăng
Trương Sơn, Trường Sơn,
hề, ly tán
Nỗi hàn tay bấu dốc Trường
Sơn
Níu tình em chiều nay có
bạn
Cho đời ta bớt nỗi cô
đơn.
Trần Viết Dũng
Thiệt lòng, hồi nào đến giờ tui chưa một lần (và mãi mãi không bao giờ mơ ước) được đặt chưn đến Trường Sơn. Thỉnh thoảng có nghe bài ca "Trường Sơn Đông, Trường Sơn Tây", giờ mới được đọc một bài thơ về Trường Sơn. Đọc rồi mới thấy nó phảng phất: vừa "bi", vừa "hùng" và đặc biệt nó rất "cảm". Tiếc quá, tui lại "tránh", không để bị "động viên" nên không thuộc "diện" được tác giả "cho" bài thơ này! Tuy vậy, cũng xin mạn phép và mạo muội ghi lại vài cái "cảm" của mình.
Trả lờiXóaCái "cảm" ban đầu là tui thấy nó phảng phất cái thể "Từ" trong thi ca cũ của Tàu. Với cái điệp ngữ "hề" nữa làm tui nhớ lại khúc "Ly Tao" (Quốc vô nhân mạc ngã tri hề,/ Hựu hà hoài hồ cố đô./ Kỳ mạc túc dĩ vi mỹ chính hề,/ Ngô tương tòng Bành Hàm chi sở cư.) của Khuất Nguyên, rồi lại liên tưởng đến "Thác hề" (Thúc hề! Bá hề!/ Xướng dư yêu nhữ.) trong Kinh Thi của Khổng Khâu.
Đọc Trường Sơn Khúc của TVD khiến tui nhớ lại "Lương Châu Từ" mà một thằng bạn quá cố của tui nó chuyển sang Việt ngữ 2 câu cuối "Chiến trường say ngủ ai cười,/ Xưa nay chinh chiến mấy người về đâu".
Rồi, đọc "Khanh tướng, hề, như mùa trái rụng /Một lần ngon, một lần rớt xuống dòng" của Trần Viết Dũng khiến tui nhớ lại "Lòng trần còn tơ vương khanh tướng, thì đường trần mưa bay gió cuốn...còn nhiều, em ơi!" của Nguyễn Văn Đông, trong thời hiện đại!
Và cuối cùng, xin cảm ơn Trần Viết Dũng và mọi người đã cho tui trải một chút lòng "hoài cổ"!
Một bài "hành" viết năm 18t đọc lại nghe não nề quá, Bửu Châu?
Trả lờiXóaSố phận TSK cũng não nề! Được chọn vào mục 'thơ trong lòng đô thị miền Nam'(tuyển Kon Tum Thơ 100 Năm- Tạ Văn Sỹ biên soạn,2012).Cuối cùng Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy loại ra, thay vào bài khác: CDBĐƠKT...Đúng là "quỷ" thật.
Thôi, để nhớ lại thời...cùng một lứa bên trời lận đận!
Nói chiện thơ cho nó "lành"!
XóaSao title TVD ghi là "khúc" hẳn hoi mà bi giờ lại kêu là "hành". "Khúc" này dùng nhiều liên tự "hề" cho nên phải kêu nó "khúc Sở từ" chớ. Tất nhiên, thể "hành" được phát triển trên cơ sở của thể "từ" hay "Sở từ". Thôi, mặc kệ! Nhơn đây mời TVD cùng mọi người coi và nghe lại mấy bài "từ" và "hành":
THU PHONG TỪ
Thu phong khởi hề bạch vân phi,
Thảo mộc hoàng lạc hề nhạn nam quy.
Lan hữu tú hề cúc hữu phương,
Hoài giai nhân hề bất năng vương.
Phiếm lâu thuyền hề tế Phần hà,
Hoành trung lưu hề dương tố ba.
Tiêu cổ minh hề phát trạo ca,
Hoan lạc cực hề ai tình đa,
Thiếu tráng kỷ thì hề nại lão hà.
(Gió thu thổi làm bay mây trắng
Cỏ hoa tàn, nhạn thẳng về nam
Hoa lan đẹp, hoa cúc thơm
Nhớ giai nhân mãi vấn vương trong lòng
Chèo lâu thuyền qua sông Phần thủy
Ngang giữa dòng, sóng dậy trắng ngần
Điệu hò tiêu trống hòa ngân
Toàn vui vẻ, lại thêm phần thương đau
Trẻ trung khỏe mạnh bao lâu
Bỗng nhiên già lão bạc đầu biết sao?)
CAI HẠ CA
Lực bạt sơn hề khí cái thế,
Thì bất lợi hề chuy bất thệ.
Chuy bất thệ hề khả nại hà,
Ngu hề Ngu hề nại nhược hà?
(Sức nhổ núi, khí trùm đời,
Ngựa truy chùn lại bởi thời không may.
Ngựa chùn, biết tính sao đây?
Ngu Cơ ơi! tính sao đây hỡi nàng?)
NGHE Tôn nữ Lệ Ba diễn ngâm bài "Tống biệt hành" của Thâm Tâm
[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=D6zADgGVBSU[/youtube]
Hoặc click vô đây để coi trực tiếp từ youtube
Ý nghĩa của ca, ngâm, hành, khúc, từ ... dùng để phân biệt các thể thơ bây giờ là cả một câu chuyện dài để nói. Trường Sơn Khúc là một khúc ngâm hay một bài hành !? Không sao, có lẽ phải gom các bài hành của Nguyễn Bính, của Thâm Tâm về QuangTrung BinhKhe đọc cho ngấm cái đã. Phải không.
XóaTất nhiên là dậy rầu!
XóaCái chính là nó gợi cho tui nhớ lại được những chiện ngàn năm quá vãng!
"Lực bạt sơn hề khí cái thế,
Thì bất lợi hề chuy bất thệ.
Chuy bất thệ hề khả nại hà,
Phan/Trần hề Phan/Trần hề nại nhược hà?"
Thôi thì:
"Hoành trung lưu hề dương tố ba.
Tiêu cổ minh hề phát trạo ca,
Hoan lạc cực hề ai tình đa,
Thiếu tráng kỷ thì hề nại lão hà".
Hành Phương Nam của Nguyễn Bính đây :
Trả lờiXóađôi ta lưu lạc phương Nam này
trải mấy mùa qua én nhạn bay
xuân đến khắp trời hoa rượu nở
mà ta với người buồn vậy thay
lòng đắng sá gì muôn hớp rượu
mà không uống cạn mà không say
lời thề buổi ấy cầu Tư Mã*
mà áo khinh cừu không ai may
ngươi giam chí lớn vòng cơm áo
ta trói thân vào nợ nước mây
ai biết thương nhau từ buổi trước
bây giờ gặp nhau trong phút giây
nợ tình chưa trả tròn một món
sòng đời, thua đến trắng hai tay
quê nhà xa lắc, xa lơ đó
ngoảnh lại tha hồ mây trắng bay
tâm giao mấy kẻ thì phương Bắc
ly tán vì cơn gió bụi này
người ơi buồn lắm mà không khóc
mà vẫn cười qua chén rượu đầy
vẫn dám tiêu hoang cho đến chết
ngày mai ra sao rồi hãy hay
ngày mai có nghĩa gì đâu nhỉ
cốt nhất cười vui trọn tối nay
rẫy ruồng châu ngọc, thù son phấn
mắt đỏ lên rồi cứ chết ngay
hỡi ơi Nhiếp Chính mà băm mặt
giữa chợ ai mà khóc nhận thây
Kinh Kha giữa chợ sầu nghiêng chén
ai kẻ dâng vàng ai biếu tay
mơ gì ấp Tiết thiêu văn tự**
giày cỏ, gươm cùn, ta đi đây
ta đi nhưng biết về đâu nhỉ
đã dấy phong yên lộng bốn trời
thà cứ ở đây ngồi giữa chợ
uống say mà gọi thế nhân ơi
Nguyễn Bính
* Tư Mã Tương Như đời nhà Hán .
** Phùng Hoan, thực khách của Mạnh Thưòng Quân lãnh nhiệm vủ đi đòi nợ. Khi đến ấp Tiết cho con nợ đốt hết văn tự nợ, Về sau MTQ bị vua Tề phế, khi qua ấp Tiết toàn dân đón rước, nhờ vậy vua Tề thu dụng lại. Phùng Hoan đã mua ‘cái đức’ cho Mạnh Thường Quân
Tống Biệt Hành và Vọng Nhân Hành đã có trên trang mình Click vào đây nè
Trả lờiXóaCòn đây Can Trường Hành cũng của Thâm Tâm
Trăm giàn lý đỏ đã lên hoa
Tâm sự như in cảnh ác tà
Đạo nghĩa hoài đêm chơi bạn quý
Thân hình hậu gửi kết duyên ma
Ngậm lời tráng khí chim bằng ốm
Chuyện lúc thương tâm, gái điếm già
Gió thốc hàng hiên, lười viễn mộng
Mưa rào mặt cát gợi ly ca
Phiếm du mấy chốc đời như mộng
Ném chén cười cho đã mắt ta
Thà với mãng phu ngoài bến nước
Uống dăm chén rượu quen tay thước
Cái sống ngang tàng quen bốc men
Thù với hào hùng chí thiếu niên
Vỗ vai sang sảng giọng Bình Nguyên
Chàng là bậc trẻ không biết sợ
Đôi mắt hồng say sao Hoả lên
Múa lưỡi đánh tan ba kẻ sĩ
Mềm môi nốc cạn một vò men
Mấy lần thù trả thân không chết
Khắp xóm giang hồ khét họ tên
Vợ con thí tất cho thiên hạ
Yêu rất ban ngày, ghét rất đêm
Thi với người nằm say bóng liễu
Thi với người chờ mong kẻ rượu
Lòng thênh thênh nhẹ gió thu sơ
Nghĩa khí ngàn năm gió chẳng mờ!
Hay đâu kẻ vũ đất Lương Yên
Một sớm nghe bùng cơn gió lên,
Xách gói sang Nam không hẹn lại
Chỉ hiềm chẳng đụng đến cung tên!
Ngươi chẳng thấy
Thao thao Hồng Hà vạn thuở chảy
Nước mạnh như thác, một con thuyền
Ta lênh đênh hoài sầu biết mấy!
Ngươi chẳng thấy
Lồng lộng Tây hồ xanh như thu
Giai nhân, danh sĩ đua ngao du
Cùng ta tri kỷ không ai ở
Vì đời ta cũng không an cư
Ngươi chẳng thấy
Vì đời ta buồn như thế đấy
Cho nên tri kỷ tếch phương trời
Chén rượu ngồi suông vắng cả người!
Hôm nay lại nở hoa lý đỏ
Trong rượu vân vân... bao vết cũ
Người chẳng thấy rằng hoa như tím
Hoa nát lòng ta đau vạn thuở.
Thâm Tâm
(1944)
Nhân đây đọc thêm Nam Phương Ca Khúc mà ta còn gọi là Khúc Hồ Trường :
Trả lờiXóađại trượng phu không hay
xé gan bẻ cật phù cương thường
hà tất tiêu dao bốn bể, lưu lạc tha phương
trời nam nhìn dòng thắm
non nước một màu sương
chí chưa thành danh chưa đạt
trai trẻ bao lăm mà đầu đã bạc
trăm năm thân thế bóng tà dương
vỗ gươm mà hát
nghiêng bầu mà hỏi
trời đất mang mang
ai người tri kỷ
lại đây cùng ta cạn một hồ trường
hồ trường
hồ trường
ta biết rót về đâu ?
rót về đông phương
nước biển đông chảy xiết sinh cuồng loạn
rót về tây phương
mưa phương tây từng trận chứa chan
rót về bắc phương
ngọn bắc phong vi vút, cát chảy đá dương
rót về nam phương
trời nam mù mịt
có người quá chén như điên như cuồng
nào ai tỉnh
nào ai say
lòng ta ta biết
chí ta ta hay
nam nhi sự nghiệp ư hồ thỉ
hà tất cùng sầu đối cỏ cây
(Nguyễn Bá Trác)
Một tuyệt tác, dẫu xuất xứ và văn bản có đôi điều dị biệt. Mặc kệ! Đọc rồi, ta lại nghe nữa cho "vui", ở đây
Xóa